Door: IM Matthew Tan
DCA-trainer in Hongkong
Na ruim een maand in Hong Kong ben ik eindelijk hier gesetteld. Was het allemaal anders dan verwacht? Jazeker! Heb ik ook maar enigszins spijt dat ik deze uitdaging aan ben gegaan? Nee, integendeel! Maar laten we bij het begin beginnen.
Toen ik hier begin maart arriveerde, wist ik niet waar ik terecht zou komen. Ik verwachtte een klein kamertje midden tussen alle drukte en een constante mensenmassa om me heen. Een stad die dag en nacht in de weer was en waar men de termen “9 tot 5” en “lunchpauze” helemaal niet kennen. Deze stad is er ook, maar daar ben ik niet terecht gekomen. In plaats van te midden van alle drukte had de voorzitter van Caissa Hong Kong, David Garceran Nieuwenberg -zeg maar gerust Mister Caissa-, een plek geregeld op Discovery Bay. Mijn eerste reactie toen ik hier aankwam was dat ik op een soort vakantieoord terecht was gekomen: vredig, groen en vol met vriendelijke mensen. Je zou het hier gerust een paradijs kunnen noemen.
Je zou zeggen dat met het hele zakelijke en competitieve van Hong Kong, plus het kindvriendelijke van Discovery Bay -maar ook Hong Kong zelf-, er een perfecte omgeving is voor het jeugdschaken om zich te ontwikkelen. Echter, als je naar de elolijst kijkt, zie je dat er nauwelijks spelers boven de 2000 uit komen. Iets dat enigszins vreemd lijkt.
Bij nadere inspectie kwam ik erachter dat de schaakscene hier nog een stuk achter ligt op Nederland, om verschillende redenen. Zo zijn er nauwelijks schaakverenigingen, Caissa is in feite de enige. Jeugdschaken op school is daarentegen vrij populair omdat schaken hier wordt gezien als iets wat je leerontwikkeling stimuleert. Dat is natuurlijk een goede zaak. Het nadeel is echter dat ouders het competitieve gedeelte daardoor minder belangrijk vinden. Hierdoor is er ook een tekort aan toernooien wat eigenlijk de groei van het jeugdschaken stagneert. Want talent is er absoluut! Als voorbeeld heb ik een aantal fragmenten uit een partij tussen twee 9-jarige Caissa-spelers. De zwartspeler Miguel Garceran Wang mocht vorig jaar dankzij zijn Nederlandse roots deelnemen aan het NK t/m 9 en wist daar een tweede plek te bemachtigen, talent genoeg dus!
1. d4 d6 2. c4 Pf6 3. Pc3 e5 4. d×e5 d×e5 5. D×d8+ K×d8 6. Lg5 c6 7. O-O-O+ Ke8 8. Pf3 Pbd7 9. L×f6
Wit probeert zwart met een “lelijke” dubbelpion op te zadelen. Echter, deze blijkt helemaal niet zo zwak te zijn. Een meer ervaren speler zou waarschijnlijk voorlopig liever het loperpaar op het bord houden.
9…g×f6 10. g3 Pc5 (zie diagram)
“Eén van de belangrijkste doelen voor ons in Hong Kong is om een omgeving te creëren waar de kinderen kunnen trainen, spelen en zichzelf verder kunnen ontwikkelen.” – DCA trainer IM Matthew Tan
11. b4
Een zet die zomaar uit je vingers kan glippen. Het paard wordt “even” weggejaagd, waarna het zijn witveldige loper in de weg komt te staan. Echter, deze pion zal spoedig kwetsbaar worden…
11…Pe6 12. a3
12. b5 Lb4 13. Kc2 Ke7 14. Lg2 En zwart gaat op den duur veld c5 alsnog innemen.
12… a5
Zwart zet direct druk op de damevleugel. Bovendien, als je de a-lijn opent, is het helemaal nog niet nodig om je loper van c8 te ontwikkelen!
13. c5 b6!
Structuur? Spanning? Slopen!!
14. Pe4
A) 14. c×b6 a×b4 15. a×b4 L×b4 16. Pe4 Ke7
Zwart heeft alle tijd, de pion op b6 gaat nergens meer naar toe.
B) 14. Pa4 a×b4 15. P×b6 T×a3 16. P×c8 Ta1+ 17. Kd2 T×d1+ 18. K×d1 L×c5 19. e3 Kd7 20. La6 Pc7 21. Lb7 Pd5
Het paard op c8 staat voorlopig ingesloten, en zwart gaat rustig proberen zijn koning naar b8 te spelen en vervolgens de loper weg te jagen met Pc7.
14… Le7 15. Pd6+ L×d6 16. c×d6
16. T×d6 a×b4 17. a×b4 (17. c×b6 b×a3 en de zwarte vrijpion is vele malen sterker dan de witte!) 17… b×c5 18. b×c5 Ld7 19. Lg2 Ke7
Zwart heeft geen haast om c5 te pakken, wit kan hem namelijk toch niet verdedigen. Dit noemen we een Moeilijk Dekbaar Punt, zie stap 5: kwetsbaarheid.
16… a×b4 17. a×b4 Ta1+ 18. Kc2 T×d1
Uitschakelen Verdediging!
19. K×d1 Kd7 20. Lg2 K×d6 21. Kc1 Kc7 22. Pd2 La6 23. e3 Td8 24. Pb1 Lb7 25. Kb2 c5
Zwart creëert een vrijpion en ruilt en passant de lopers af, erg efficiënt.
26. L×b7 K×b7 27. Kb3 c×b4 28. K×b4 (zie diagram)
Hoewel het gebruik van de koning in het eindspel sterk wordt aangeraden, kan deze soms hierdoor ook ongewild in de problemen komen.
28… Pc5 29. Kb5 Td3
Zie jij het matnet al?
30. Tc1 Tb3+! 31. Kc4 Kc6!
En plotseling moet wit zijn 
paard offeren om mat te voorkomen.
32. Pc3 b5+ 33. P×b5 T×b5 0-1
Eén van de belangrijkste doelen voor ons in Hong Kong is om een omgeving te creëren waar de kinderen kunnen trainen, spelen en zichzelf verder kunnen ontwikkelen. Dit moet op kleine schaal (het ontstaan van clubs), maar ook op grote schaal (toernooien, competities en trainingen vanuit de bond), worden opgebouwd.
Ons eerstvolgende target is het “World School Championship” in Pattaya, het individuele open kampioenschap voor jeugdschakers. Caissa zal met een delegatie van 8 spelers daarheen afreizen en als voorbereiding hiervoor hebben deze spelers op 3 mei nog een oefenmatch gespeeld tegen 8 Nederlandse talenten. Hoe de match en het WSC zullen verlopen zal te lezen zijn in mijn volgende verslag.